Pierwsza świątynia, gotycka p.w. św. Mikołaja zbudowana została w XIII wieku. Na przestrzeni wieków kościół był świadkiem wielu wydarzeń z życia kraju, a przede wszystkim miasta Kalisza. Tutaj modlił się Kazimierz Wielki i Władysław Jagiełło. W kościele św. Mikołaja został ochrzczony Adam Asnyk, a Maria Konopnicka z domu Wasiłowska zawarła w tej świątyni związek małżeński z Jarosławem Konopnickim. W 1992 r. Jan Paweł II podniósł kościół do rangi katedry.